مقدمه
از سال ۱۳۵۷ تا امروز، معلمان در ایران همواره یکی از فعال‌ترین اقشار در حوزه‌های صنفی، آموزشی و اجتماعی بوده‌اند. اما این فعالیت‌ها در بسیاری از موارد با محدودیت‌های امنیتی، سیاسی و قضایی مواجه شده است.
---
۱. دهه ۱۳۶۰: کنترل شدید فعالیت‌های صنفی
پس از انقلاب، فضای سیاسی بسته بود و هرگونه فعالیت مستقل به‌ویژه در حوزه‌های صنفی زیر نظر نهادهای انقلابی قرار گرفت.
معلمان امکان تشکیل نهادهای صنفی مستقل را نداشتند.
فعالیت‌های صنفی با برچسب "ضد انقلاب" سرکوب می‌شد.
---
۲. دهه ۱۳۷۰: شکل‌گیری تدریجی تشکل‌های صنفی
با آغاز دولت اصلاحات در اواخر دهه، امکان فعالیت نهادهای صنفی بیشتر شد.
"کانون صنفی معلمان ایران" در این دوره به صورت رسمی‌تر فعال شد.
برخی تجمعات کوچک بدون برخورد امنیتی برگزار شد، اما هنوز آزادی کامل وجود نداشت.
---
۳. دهه ۱۳۸۰: سرکوب گسترده و بازداشت‌ها
تجمع بزرگ معلمان در سال ۱۳۸۵ در مقابل مجلس باعث بازداشت ده‌ها نفر شد.
محمد داوری، رسول بداقی و علی‌اکبر باغانی از جمله معلمانی بودند که در این دهه بازداشت و زندانی شدند.
احکام سنگین از جمله زندان، تبعید و تعلیق از کار برای فعالان صنفی صادر شد.
---
۴. دهه ۱۳۹۰: تشدید فشارها، احکام امنیتی
بسیاری از معلمان معترض با اتهام‌هایی مثل "تبلیغ علیه نظام"، "تشویش اذهان عمومی" و "اجتماع و تبانی" مواجه شدند.
محمد حبیبی و اسماعیل عبدی از مشهورترین چهره‌های بازداشتی این دهه بودند.
اعتراضات صنفی به حقوق پایین، وضعیت معیشتی و بیمه، با برخورد امنیتی همراه بود.
---
۵. دهه ۱۴۰۰: گسترش اعتراضات سراسری، بازداشت دسته‌جمعی
از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، ده‌ها تجمع سراسری معلمان در شهرهای مختلف برگزار شد.
در سال ۱۴۰۱، حداقل ۳۸ معلم در یک موج بازداشت سراسری دستگیر شدند.
نهادهایی مانند شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان هدف مستقیم نیروهای امنیتی قرار گرفتند.
برخی معلمان برای مدت طولانی بدون حکم رسمی در بازداشت موقت بودند.
---
۶. واکنش‌های بین‌المللی
سازمان‌هایی مانند عفو بین‌الملل، دیده‌بان حقوق بشر و سازمان آموزش بین‌المللی خواستار آزادی فوری معلمان زندانی شدند.
گزارش‌هایی درباره شکنجه، انفرادی و فشار بر خانواده‌های معلمان منتشر شد.
---
۷. قوانین ناقص و اجرای سلیقه‌ای
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصل ۲۶ و ۲۷) حق تشکیل انجمن‌ها و تجمعات مسالمت‌آمیز را به رسمیت شناخته است،
اما در عمل با توجیه "امنیتی" اجرا نمی‌شود.
معلمان همچنان برای فعالیت‌های قانونی و صنفی نیاز به "مجوز امنیتی" دارند.
---
۸. نتیجه‌گیری
معلمان در ایران در بیش از چهار دهه اخیر همواره نقش پیشرو در مطالبه‌گری اجتماعی داشته‌اند.
آزادی آنان در عمل محدود بوده و فعالیت‌های صنفی به‌جای حمایت، با سرکوب مواجه شده است.
وضعیت آزادی معلمان بخشی از تصویر کلی حقوق بشر و آزادی‌های مدنی در ایران است که نیاز به اصلاحات ساختاری دارد.
---
منابع
سایت کانون صنفی معلمان ایران
دیده‌بان حقوق بشر - گزارش ۲۰۲۲
[سازمان عفو بین‌الملل – پرونده‌های معلمان زندانی]
گزارش‌های سالانه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان
روزنامه شرق، اعتماد، و خبرگزاری ایلنا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر